Mp3, MP4, FLAC, AAC, ALAC, Ogg, APE ve Wav dosyalar ile ilgili işlemler nasıl yapılır, ayarlarının iki çeşidi vardır: dosyayı değiştiren ve değiştirmeyenler. Değiştirilenler genliklerin orijinal oranlarını ve onlarının düzeyini, frekanslarını değiştiriyor, değiştirilmeyen ayarlar tüm genlikleri düzeylerini değiştirmeden ses düzeyini etkilemeden bırakıyor.
En çok yaygın olan değiştiren tarzlardan ekvalayzerdir, değiştirmeyen tarzlardan en yaygın olan normalizatördur. Bu yazıda biz sizin ile normalizatörün nasıl çalıştığının üzerinde duracağız.
Normalleştirmenin ana fonksiyonu çıkış ses sinyalinin genliğinin değiştirilmesidir.
Siz bunu kulağınız ile fark edebilirsiniz. Ses gücü ve ses yüksekliği değiştirilir.
Ses değiştirilmesi dinamik diyapazonun değiştirilmesi ile aynı anda olmaktadır. En çok güçlü olan ses oranının en düşük ses oranına arasında ilişkilerdir. Ses açıldığı zaman dinamik diyapazonu da yükselir.
Dinamik diyapazonun ve sesin değiştirilmesi müziğin net, monoton olarak çaldığını fark edebilirsiniz. O zaman müzik düz ve sıkıcı olarak kulağa gelir. Müziğin ifade gücü hareketliliği kaybolmaktadır.
Tabi ki sesi eliniz ile değiştirebilirsiniz açıp kapatabilirsiniz normalleştiriciyi kullanmadan, ama eğer elinizde bir müzik parçası değilse bir liste varsa bu olay Sizi baya rahatsız edebilir. Her müzik parçasının kendi ses tonu, dinamik diyapazonu orta ses yüksekliği vardır.
Eğer tüm şarkılar ve müzik yapılar aynı stil ve tür de çalınıyorsa sadece zirve normalleştirmesi ile idare edebilirsiniz. Bir grup parçalar için olan zirve normalleştirmesi her ayrı parça için ses yüksekliğini ve dinamik diyapazonunu fiks edip tüm parçalarının aynı diyapazonda olmasını sağlar.
Eğer müzik parçalar farklı stilde ise o zaman genellikler orta normalleştirmesi kullanılıyor. Bir grup parçalar için olan orta normalleştirmesi her ayrı parçanın ses yüksekliğine göre dinamik diyapazonunu fiks eder. Böylece parçadan parçaya geçiş olunurken aynı ses yüksekliğinde çalındığı gibi gözükmektedir.
Sound Normalizer programının aracılığı ile ses normalleştirmesini bir görelim.
Mp3 dosyalarının normalleştirmesini yaparken baştan Mp3 dosyasını Wav çeviren, Wav dosyasını normalleştirip sonradan onu tekrar Mp3 çeviren Sound Forge nazaran - Sound Normalizer direkt Mp3 dosyalar ile çalışmaktadır. Mp3 dosyasının çalışma bilgilerin freymlerine gerekli olan değişiklik yapılmaktadır.
Örnek olarak Footbar 2000 gibi programlar Mp3 dosyaların normalleştirmesini yaparken bunun için teg kullanmaktalar, Mp3 dosyasının freymleri ise değiştirilmemiş olarak kalıyor. Sound Normalizer teg değiştirilmesini kullanmamaktadır . Böylece Mp3 dosyalarınızı flaş kartınızdan eski tip donatımda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Sound Normalizer her kanalın ayrı bir test ve normalleştirmesini yapmaktadır, öylece dinleme esnasında otomatik düzleştirmeyi sağlayabilirsiniz. Dinlemiş olduğunuz parçalarda stereo etki ve stereo denge sağlanmış oluyorsunuz.
Normalleştirmeye geçmeden önce gerekli olan dosyayı açınız.
Programda 2 çeşit rejim öngörüldü- tekli ve paket.
Tekli rejim
Paket rejimi
Tekli rejimdeyken dosyayı açmak için ‘Aç’ kumandayı seçiniz.
Paket rejime geçmek üzere ‘Yığın İşleyici’ kumandayı seçiniz.
Paket işletmecide dosyayı üç şekilde açabilirsiniz:
Ekleyebilirsiniz
Eğer ‘Dosya Ekle’ kumandayı seçtiyseniz Mp3, MP4, FLAC, AAC, ALAC, Ogg, APE ve Wav dosyaları seçebilirsiniz;
Eğer ‘Klasör Ekle’ (bir takım dosya içeren klasör) seçtiyseniz dosyanın içermiş olduğu Mp3, MP4, FLAC, AAC, ALAC, Ogg, APE ve Wav dosyaları seçebilirsiniz;
Eğer ‘Klasörler Ekle’ kumandayı seçtiyseniz dosyanın içermiş olduğu tüm dosyaları Mp3, MP4, FLAC, AAC, ALAC, Ogg, APE ve Wav dosyalar ile birlikte seçebilirsiniz.
Mp3 dosyalarda orta normalleştirmesi ön görülmüştür. Mp3 dosyalar sıkıştırıldıktan sonra ses seviyesi zirve göstergelerine yakın olduğundan ya da onu geçtiğinden dolayı zirvedeki dosyalar için tek normalleştirmesi amaca uygun değildir.
Bu tür dosyalar için orta normalleştirmesi ile zirve normalleştirmesi bir arada kullanılmalıdır.
Mp3 dosyada ses kesintileri zirve seviyesi % 90 geçen Wav dosyaların dönüştürmesi esnasında meydana gelmektedir. Onun için Wav dosyayı Mp3 dosyaya çevirmeden önce Wav dosyanın zirve seviyesinin % 90 geçmediğini dikkat ediniz
Ses sinyalinin kesintileri klipping – ses sinyalinin deformasyonu olarak da adlandırılır. bu durum genellikle ‘ cızırtı’ ve ‘çatırtı’ ile belli olur.
Lütfen aynı ses sinyalinin kesintili ve kesintisiz haline bakınız.
Kesintisiz (NoClipping.mp3)
Kırpılmamış "NoClipping.mp3" sesini dinleyin ve kırpılmış "Clipping.mp3" sesiyle karşılaştırın
Kesintisiz
Kesintili
Sound Normalizer
Sound Normalizer
Kesintili (Clipping.mp3)
Kırpılan "Clipping.mp3" sesini dinleyin ve kırpılmamış "NoClipping.mp3" sesiyle karşılaştırın
Kesintili
Kesintisiz
Sound Normalizer
Sound Normalizer
Mp3, Mp4 (AAC, ALAC), FLAC, Ogg, APE ve Wav dosyalarının hem paket hem tekli rejimdeyken orta seviye normalleştirmesi yapılmadan önce tavsiye edilen maksimum normalleştirme seviyesi öğrenilmelidir.
Kesintisiz tavsiye edilen maksimum normalleştirme seviyesi- ses kalitesinin korunması için en uygun olan optimal normalleştirme seviyesidir.
Paket Kontrolü
Paket rejimde "Kırpma olmadan maksimum düzeyde her dosyayı normalleştir (0 dB normalleştir)" – bu kumanda Mp3 dosyalarını zirve normalleştirmesinin örneğidir.
Sound Normalizer programında paket rejimindeyken Wav dosyalarının normalleştirme seviyesi % olarak gösterilmektedir, çünkü Wav dosyalarının sayma için farklı bit oranı yer alabilir (8,16,20,24,32) onlara farklı desibel ses seviyesi diyapazonu uymaktadır.
Sound Normalizer programında Mp3 dosyalar için normalleştirme seviyesi 89 Db için hem % hem de desibel olarak gösterilmektedir. Yani 89 Db - % 100. 89 Db - bu deneyimler sonucunda Mp3 dosyalar için belirtilen kesintiler olmayan ses yüksekliğidir.
Mp3,Wav ve FLAC dosyalarının büyüklüğünün azaltılması
Eğer siz Mp3 dosyasının kalitesini ve büyüklüğünü azaltmak istiyorsanız konvektör ya da dönüştürücüyü kullanmalısınız.
Sound Normalizer programı hem konvektör hem de Mp3 dönüştürücüyü içermektedir. Öylece başlangıç ID3v1 ve v2 tegler muhafaza edilmektedir ( Sanatçı, başlık ve janr).
Mp3 dosyasının akımın hızının yükseltilmesi ses dosyasının kalitesini yükseltmemektedir.
Aşağıdaki resimde gösterildiği gibi paket rejime geçtikten sonra ‘Beklenen büyüklük’ sütünü göreceksiniz, bu sütündeki rakamlar Siz ‘Uygula’ ya da ‘Tamam’ ( Ayarlar, Çıkış modu, Mp3 , paket konvektörü) tuşlara bastikan sonra yenilenecektir.
Beklenen büyüklük
Mp3 dosyasının büyüklüğünü azaltması için akım hızı ya da bitrate azaltmanız gerekir. Böylece bilgileri 3 şekilde sıkıştırabilirsiniz:
1. Akım hızının devamlı hızı ile (İngilizce Constant bitrate, CBR);
2. Akım hızının değişen hız ile (İngilizce Variable bitrate, VBR);
3. Akım hızının ortalama hızı ile (İngilizce Average bitrate, ABR).
CBR rejimi size beklenen sonuç ve Mp3 dosyasının en küçük büyüklüğünü verir.
VBR rejimi size beklenmediğiniz Mp3 dosya büyüklüğünü verir.
ABR rejimi mp3 dosyasının büyüklüğünü azaltır, bu büyüklüğü VBR nazaran daha net bir şekilde tahmin edebilirsiniz.
Eğer siz Wav dosyasının büyüklüğünü değiştirmek ve kalitesini korumak istiyorsanız, en iyisi konvektör ya da Wavdan FLAC şekline değiştiren programını kullanın. FLAC kodlama programının parametreleri bir çok dosya türü için hız/ sıkıştırma oranının en idealdir. Ama bir çoğu giriş dosyalar CD audio dosyalar için ön görülmüştür ( 44.1 kHz, 2 kanal, 16 bit) . Basit algoritmalardan dolayı FLAC sıkıştırılmış çözme hızı kodlama hızından daha yüksektir, ayrıca FLAC kodlama programı eski tip donatımı için uygundur, böyle kodec daha hızlı ve daha çok enerji tasarımlıdır, çünkü o ana işlemciyi çok doldurmamaktadır. Sesi FLAC formatına dönüştürdükten sonra Sound Normalizer programı ile .flac dosyasının büyüklüğünü daha da en azından % 10 kadar azaltabilirsiniz. Bunun için .flac dosyasını açınız ve normalleştirme seviyesini azaltın..flac dosyalarda % 1 normalleştirmenin azalması % 0.2 kadar dosya büyüklüğünü azaltmış oluyor.
Resume
Normalleştirme- bu deriştirmeyen bir işlem türüdür.
Normalleştirme esnasında ses yüksekliği ve dinamik diyapazonu değiştirilmiş oluyor. Yani sesin en yüksek seviyesinin en düşük seviyesine oranı.
Normalleştirme kalite iyileştirmesini sağlıyor. Wav, FLAC dosyalarda bu dinamik diyapazonun yükseltmesi ile, Mp3 dosyalarında ise kesmelerin yok edilmesi ile belli olur.
Mp3, FLAC ve wav dosyalarının normalleştirmeye başlarken normalleştirmenin 2 çeşit olduğunu unutmayın:
Zirve normalleştirmesi;
Orta seviye normalleştirmesi.
Normalleştirmenin 2 rejim olduğunu bilmelisiniz:
Tekli;
Paket.
Normalleştirmenin paket rejimi liste ile çalışmaktadır ve bir grup parçalar için kavranabilen ses ayarının seçmesini sağlıyor. Eğer bir grup parçalarda tüm şarkılar aynı janrda ise zirve normalleştirmesi onlar için yeterlidir.
Eğer bir grup parçalar arasında yer alan şarkılar farklı ise orta seviye normalleştirmesi kullanılmalıdır.
Mp3 dosyalar için orta seviye normalleştirmesi tercih edilmelidir. Çünkü onların ses yüksekliği genellikle maksimuma yakındır. Böylece kesintiler meydana gelir. Ayrıca büyüklüğü düşük olduğundan dolayı bu tür dosyalar CD ya da flaş karttayken çok yer kaplamaz. Bunun için bu tür dosyalar için orta seviye normalleştirmesi ile birlikte zirve normalleştirmesi de tercih edilmelidir, öylece ses kesintileri yer almaz ve en yüksek kalitede sesi almış olursunuz.
Mobil Sürüm
